ลงพื้นที่ ไปเรียนรู้ ไปกินอยู่กับชุมชน
ธงชัย ยงยืน
บ้านผาเผือกเป็นชุมชนชาติพันธุ์ “มูเซอดำ” เป็นชุมชนเล็กๆ ห่างจากตัวอำเภอปางมะผ้า ราวๆ 20 กิโลเมตร มีประชากรอาศัยอยู่ 62 ครัวเรือน ตั้งอยู่ท่ามกลางเทือกเขาสลับซับซ้อน และป่าอันสมบูรณ์ หลังจากฟังผู้นำชุมชน จึงรู้ที่มาของชื่อหมู่บ้าน คำว่า ผา มาจาก หน้าผาถ้ำที่อยู่ท้ายหมู่บ้าน และคำว่าเผือก มาจาก สีของหน้าผาถ้ำ ซึ่งเป็นสีเทาขาว หรือเรียกง่ายๆว่า สีเผือก เลยตั้งชื่อหมู่บ้านเป็น หมู่บ้านผาเผือก
ปัจจุบันมี ผญบ.พีรพล พงศ์ณัฐวัตน์ เป็นผู้ใหญ่บ้าน มีพ่อจ่าลอ คีรีวัฒนรัตน์ เป็นแก่ลุ๊ป่าหรือแก่มูคนที่สี่ (ผู้นำทางจิตวิญญาณ) ชุมชนนับถือศาสนาพุทธ และผีบรรพบุรุษโดยมี แก่ลุ๊ป่า หรือแก่มู เป็นผู้นำทางจิตวิญญาณ เป็นผู้ดูแล และประกอบพิธีกรรมสำคัญของชุมชน วันที่14 กรกฎาคม 2562 ที่ผ่านมา ผมมีโอกาสเข้าร่วมเวทีประกาศ ธรรมนูญสุขภาพบ้านผาเผือก “ฮาแหล่ฮากา” เป็นภาษาลาหู่ แปลว่า อยู่ดีมีสุข ซึ่งมีเนื้อหาหลัก 5 เรื่องคือ
- สุขภาพของชุมชน
- กฎกติกาข้อตกลงของหมู่บ้าน
- การจัดการขยะของหมู่บ้าน
- การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
- การอนุรักษ์วัฒธรรมประเพณีของชนเผ่า
โดยมี ท่านปลัดอำเภอ,ผู้อำนวยการโรงพยาบาลปางมะผ้า,ผอ.รพ.สต.แม่ละนา,สจ.เครือข่ายงดเหล้า ร่วมชื่นชมให้กำลังใจและเป็นสักขีพยานในงานครั้งนี้
ธรรมนูญสุขภาพ ได้ประกาศใช้อย่างเป็นทางการ หลังผ่านกระบวนการร่าง ซึ่งจัดเวทีมา 4 ครั้ง โดยมีพี่หมอสุพัฒน์ ผอ.โรงพยาบาลปางมะผ้า และทีมเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอ เป็นผู้ริเริ่มให้เกิดการเรียนรู้ การจัดการปัญหาโดยชุมชน และสร้างกระบวนการอย่างมีส่วนร่วมตั้งแต่ต้น วันนี้จึงเป็นวันที่ชุมชนรอคอย และเป็นความภาคภูมิใจของชุมชน การทำงานที่เกิดรูปธรรมน่าชื่นชมเช่นนี้ สะท้อนความเชี่ยวชาญการทำงานกับชุมชน เน้นความเข้าอกเข้าใจ เชื่อมั่นในศักยภาพ ต้นทุนของชุมชน ผ่านกระบวนการชุมชน กลไกสำคัญที่ทำให้เกิดการเรียนรู้สานสัมพันธ์ สร้างความรู้สึกร่วม มองปัญหาบนฐานภูมิปัญญาดั้งเดิม และตระหนักถึงคุณค่ารากเหง้าทางวัฒนธรรม สื่อผ่านวิถีชุมชนอันงดงาม หลังเสร็จสิ้นพิธีกรรม ชุมชนเลี้ยงต้อนรับด้วยอาหารพื้นบ้าน ต้องขีดเส้นหนาๆ ว่าอร่อยทุกเมนูจริงครับ ปิดท้ายด้วยการแสดงการเต้นจะคึ เป็นการแสดงต้อนรับแขกผู้มาเยือน
ช่วงท้ายพ่อหลวงจะพือ(ผู้ใหญ่บ้าน) เล่าให้ฟังถึงเป้าหมายและความตั้งใจว่า เข้าพรรษาในครั้งนี้ ชุมชนจะประชุมกันเพื่อหารือจัดกิจกรรม “ปฎิญาณตนงดเหล้า เข้าพรรษาทั้งหมู่บ้าน” ซึ่งได้คุยกันกับคณะกรรมการหมู่บ้าน โดยมีแก่มู เป็นที่ปรึกษา ซึ่งทุกคนเห็นด้วย และจะสนับสนุนให้กำลังใจคนเลิกเหล้าด้ยจัดตั้งชมรมคนหัวใจเพชร เพื่อ สร้าง “สวัสดิการคนเลิกเหล้า” ในชุมชน ผู้ใหญ่บ้านทิ้งท้าย ด้วยฝากคำขอบคุณ ทุกภาคส่วนที่ให้โอกาสชุมชน สนับสนุนกิจกรรมต่างๆ ให้ทั้งแง่คิด และร่วมวิเคราะห์ปัญหาของชุมชน จนก่อเกิด ธรรมนูญสุขภาพชุมชน เป็นฉบับแรกของอำเภอ รู้สึกมีภูมิใจยากจะอธิบายได้
ในฐานะคนทำงานชุมชน และห่างมานานปี การลงชุมชนครั้งนี้ จึงไม่ใช่แค่การร่วมกิจกรรมเท่านั้น แต่หมายถึง การเติมไฟ อยากทำงานเพื่อชุมชนสังคมต่อไปครับ
#เติมพลังก่อนหมดไฟ
#ภารกิจชวนคนเลิกเหล้า
#งดเหล้าเข้าพรรษา
#เครือข่ายงดเหล้าภาคเหนือตอนบน
#นาฬิกาชีวิต
14/07/62